2022 -

Uchwała Nr 316/XXX/22 Rady Powiatu Nowosądeckiego z dnia 1 czerwca 2022 r.

w sprawie rozpatrzenia petycji złożonej przez Stowarzyszenie "Zjednoczenie Wszechpolskie".

Na podstawie art. 16a ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t. j. Dz. U. z 2022 r. poz. 528 z późń. zm.) oraz art. 9 ust. 2 i art.13 ust. 1 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach (t. j. Dz. U. z 2018 r. poz. 870) po zapoznaniu się ze stanowiskiem Komisji Skarg, Wniosków i Petycji, Rada Powiatu Nowosądeckiego uchwala, co następuje:

§ 1. Petycję Stowarzyszenia "Zjednoczenie Wszechpolskie" w sprawie podjęcia działań przez Radę Powiatu Nowosądeckiego mających na celu poprawę obronności uznaje się za bezzasadną z przyczyn wskazanych w uzasadnieniu.

§ 2. Rada Powiatu Nowosądeckiego zobowiązuje  Przewodniczącego Rady Powiatu Nowosądeckiego do poinformowania wnoszącego petycję o sposobie załatwienia petycji.

§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Uzasadnienie

W dniu 15 marca 2022 roku do Rady Powiatu Nowosądeckiego wpłynęła petycja dotycząca podjęcia działań przez Radę Powiatu Nowosądeckiego mających na celu poprawę obronności. Petycja została złożona w interesie publicznym przez Pana                            prezesa Stowarzyszenia „Zjednoczenie Wszechpolskie”.

Przewodniczący Rady Powiatu Nowosądeckiego skierował petycję do Komisji Skarg, Wniosków i Petycji, celem zbadania jej zasadności i przygotowania projektu uchwały w sprawie rozpatrzenia.

W dniu 17 maja 2022 roku odbyło się posiedzenie Komisji Skarg, Wniosków i Petycji Rady Powiatu Nowosądeckiego, na którym Komisja dokonała analizy treści złożonej petycji.

W wyniku analizy sprawy, po przeprowadzonej dyskusji oraz zapoznaniu się z wyjaśnieniami złożonymi przez radcę prawnego oraz kierownika Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego w Nowym Sączu, Komisja postanowiła zarekomendować Radzie Powiatu uznanie petycji za bezzasadną.

Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 11 lipca 2014 roku o petycjach (t. j. Dz. U. z 2018 r., poz. 870) petycja może być złożona przez osobę fizyczną, osobę prawną, jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną lub grupę tych podmiotów, zwaną dalej „podmiotem wnoszącym petycję”, do organu władzy publicznej, a także do organizacji lub instytucji społecznej w związku z wykonywanymi przez nią zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej. Petycja może być złożona w interesie: publicznym, podmiotu wnoszącego petycję, podmiotu trzeciego, za jego zgodą. Przedmiotem petycji może być żądanie, w szczególności, zmiany przepisów prawa, podjęcia rozstrzygnięcia lub innego działania w sprawie dotyczącej podmiotu wnoszącego petycję, życia zbiorowego lub wartości wymagających szczególnej ochrony w imię dobra wspólnego, mieszczących się w zakresie zadań i kompetencji adresata petycji.

Wnoszące petycję stowarzyszenie oczekuje od Rady Powiatu Nowosądeckiego podjęcia uchwały inicjującej działania mające na celu przeszkolenie chętnych cywilów w zakresie obsługi broni, a także udzielania pierwszej pomocy ze szczególnym uwzględnieniem realiów konfliktu zbrojnego, a także zainicjowania kontroli magazynów obrony cywilnej pod względem kompletności i przydatności zgromadzonych materiałów służących do realizacji zadań wynikających z przepisów dotyczących obrony cywilnej.

Odnosząc się do sprawy przeszkolenia cywilów w zakresie obsługi broni należy wskazać, iż przedmiot petycji w tym zakresie pozostaje poza zakresem zadań i kompetencji organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego.

Organ stanowiący JST nie jest organem właściwym do podjęcia uchwały treści wskazanej w petycji, albowiem brak jest delegacji ustawowych upoważniających organ stanowiący do prowadzenia czynności i realizacji zadań w zakresie szkolenia wojskowego, poza tymi wyraźnie wymienionymi w ustawach. Rada Powiatu jako organ stanowiący działa jedynie w granicach określonych przepisami prawa.

Norma ta nakazuje, aby wszelkie działania organów administracji publicznej, w tym również samorządowej, były oparte na wyraźnie określonej normie kompetencyjnej wynikającej z obowiązujących przepisów. Kompetencje organu do podejmowania decyzji w danej sprawie nie mogą być domniemane, lecz muszą bezwzględnie wynikać z norm prawnych.

Z zasady praworządności wypływa dla organów administracji publicznej obowiązek przestrzegania przepisów o swojej właściwości. Rozstrzygnięcia organu stanowiącego podejmowane bez ściśle określonej podstawy prawnej są obarczone wadą nieważności i w wyniku kontroli organów nadzoru mogą zostać uznane za podjęte z rażącym naruszeniem prawa.

Pomimo że zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie powiatowym (t. j. Dz. U. z 2022 r., poz. 528 z późn. zm.), powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie obronności, to kwestie szkolenia strzeleckiego cywilów oraz udzielania pierwszej pomocy nie mieszczą się wśród kompetencji tego organu.

Art. 7 ww. ustawy określa przypadki, w których właściwe organy administracji rządowej mogą nałożyć na powiat obowiązek wykonania określonych czynności w zakresie należącym do zadań powiatu, związanych z usuwaniem bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz z obronnością, przy czym jeżeli działania związane z usuwaniem zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz z obronnością przeprowadza się w ramach zorganizowanej akcji, nałożenie obowiązku może dotyczyć wykonania czynności, o których mowa w ust. 1, również poza terenem powiatu.

Z kolei przywołane w art 4 pkt. 20 cytowanej ustawy o samorządzie powiatowym zadania wykonywane przez powiat w zakresie obronności należą przede wszystkim do kompetencji starosty (z racji sprawowania przez niego funkcji władzy administracji ogólnej) i w większości są przez niego realizowane jako zadania zlecone z zakresu administracji rządowej.

Należy wskazać, iż na dzień złożenia petycji obowiązywały przepisy ustawy z 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 241, poz. 2416), na podstawie których starosta zobowiązany był do wykonywania szeregu niezbędnych zadań z zakresu obronności. Wśród tych zadań nie znajdowały się jednak żadne związane z prowadzeniem szkoleń strzeleckich dla cywilów oraz udzielania pierwszej pomocy. Natomiast na dzień rozpatrywania petycji ww. ustawa utraciła moc i została zastąpiona ustawą z dnia 11 marca 2022 r. o obronie ojczyzny (Dz. U. z 2022 r., poz. 655 z późn. zm.), zgodnie z którą realizacja zadań z zakresu obronności państwa należy do wszystkich organów władzy i administracji rządowej oraz innych organów i instytucji państwowych, organów samorządu terytorialnego, przedsiębiorców, organizacji pozarządowych i innych podmiotów, a także do każdego obywatela, w zakresie określonym w ustawach (art. 7). Powołane na podstawie art. 8 ww. ustawy Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 kwietnia 2022 r. w sprawie wykonywania zadań w ramach obowiązku obrony, nie precyzuje wnioskowanych w petycji kwestii, delegacja ustawowa nie przypisuje staroście zadań związanych z prowadzeniem szkoleń strzeleckich dla cywilów oraz udzielania pierwszej pomocy.

Należy zaakcentować, iż alternatywą dla możliwości odbycia uwzględniającego szkolenie strzeleckie przeszkolenia wojskowego (podstawowego lub wyrównawczego) po wstąpieniu do przywołanej w petycji formacji WOT, są szkolenia strzeleckie dla cywilów, które znajdują się w ofercie różnego rodzaju stowarzyszeń, klubów sportowych, fundacji lub przedsiębiorców oferujących kursy i strzelania komercyjne. Jednostki samorządu terytorialnego w ramach procedur przewidzianych ustawą z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i wolontariacie (t. j. Dz. U z 2020 r., poz. 1057 z późn. zm.) wspierają takie inicjatywy dofinansowaniem. Tytułem przykładu można podać, iż Powiat Nowosądecki wspiera finansowo zawody strzeleckie organizowane przez Stowarzyszenie Liga Obrony Kraju w Nowym Sączu (LOK). W ramach dotacji udzielanych dla organizacji pozarządowych pn. „Bezpieczne Sądeckie” wspierane są liczne inicjatywy (w tym wyżej przywołane) mające na celu poprawę i podnoszenie poziomu bezpieczeństwa publicznego, a także wiedzy o pomocy przedmedycznej i umiejętności ratowników-ochotników. Otwarty konkurs ofert pn. „Bezpieczne SĄDECKIE” – EDYCJA 2022 został ogłoszony Uchwałą Zarządu Powiatu Nr 1218/2022 z dnia 26 stycznia 2022 r. Kwota przeznaczona na wsparcie lub powierzenie realizacji zadań publicznych oraz w trybie pozakonkursowym to 80 000 zł. Do złożenia oferty uprawnione są podmioty prowadzące działalność statutową w dziedzinie objętej danym konkursem. Dotację otrzymał m.in. LOK oraz jednostki OSP na zadania związane z nauką pierwszej pomocy. Rada oraz Zarząd Powiatu Nowosądeckiego zachęcają do podejmowania inicjatyw społecznych oraz korzystania z dostępnych środków w kolejnym naborze, który zostanie ogłoszony w miesiącu czerwcu 2022 roku.

Słusznym jest w tym miejscu przywołanie aktualnej inicjatywy Rządu w zakresie powrotu od września 2022 roku do programu nauczania w szkołach elementów przysposobienia obronnego, w ramach którego uczniowie będą się uczyć nie tylko udzielania pierwszej pomocy, ale także strzelania.

Niezależnie od powyższego Powiat Nowosądecki w trosce o kompleksowe szkolenie w ramach edukacji w klasach mundurowych realizuje inwestycję przy Zespole Szkól im. W. Orkana w Marcinkowicach, gdzie zaprojektowana została strzelnica, na którą składają się: hala strzelań, sterownia, magazyn broni, punkt czyszczenia i rozładowywania broni, punkt wydawania broni, poczekalnia oraz pomieszczenie pierwszej pomocy. Zakończenie inwestycji planowane jest na październik 2022 roku.

W kwestii kontroli magazynów obrony cywilnej pod względem kompletności i przydatności zgromadzonych materiałów służących do realizacji zadań wynikających z przepisów dotyczących obrony cywilnej stwierdzić należy, że na terenie Powiatu Nowosądeckiego znajduje się Magazyn Obrony Cywilnej na ul. Wiśniowieckiego, będący w zarządzaniu wojewody, zatem to wojewoda ma wpływ na kontrolę tego magazynu. Natomiast Powiat Nowosądecki posiada Magazyn Obrony Cywilnej, jednakże nie jest on własnością Powiatu, a korzystanie z niego odbywa się na podstawie umowy użyczenia zawartej z wojewodą. Powiat Nowosądecki nie jest uprawniony do przeprowadzania kontroli sprzętu będącego na wyposażeniu magazynu, zaś jego rola ogranicza się do przeprowadzania corocznej inwentaryzacji rzeczowych składników majątku. Magazyn ten przeznaczony jest do użytku wewnętrznego, użyczony został przez wojewodę jedynie na potrzebny działań Formacji Obrony Cywilnej Systemu Wykrywania i Alarmowania.

Po dokonaniu szczegółowej analizy sprawy stwierdza się, że petycja złożona przez Stowarzyszenie „Zjednoczenie Wszechpolskie” jest bezzasadna. Niemniej jednak Rada Powiatu Nowosądeckiego wyraża uznanie dla idei złożonej petycji, tak istotnej w kontekście wojny za wschodnią granicą Rzeczypospolitej Polskiej.

Wobec powyższego postanawia się jak w sentencji uchwały.